Tymek Bono Valtournenche w Valle d’Aosta to miejsce, które zachwyca każdego miłośnika gór i przyrody. Jeśli marzysz o malowniczych krajobrazach, urokliwych wioskach i niezliczonych możliwościach aktywnego wypoczynku, to właśnie tutaj znajdziesz wszystko, czego szukasz. Ta urokliwa dolina skrywa atrakcje, które zadowolą zarówno zapalonych narciarzy, jak i tych, którzy wolą spokojne spacery w otoczeniu alpejskiej przyrody.
Zastanawiasz się, co sprawia, że Valtournenche jest tak wyjątkowe? Od majestatycznych szczytów po lokalną kulturę i kuchnię – każdy znajdzie tu coś dla siebie. W tym artykule pokażę Ci najciekawsze miejsca i aktywności, które warto uwzględnić w planie podróży. Dzięki temu dowiesz się, dlaczego to miejsce jest prawdziwym rajem dla turystów i jak najlepiej wykorzystać czas spędzony w tej niezwykłej dolinie.
Wprowadzenie do Valtournenche
Valtournenche, ukryte w sercu Valle d’Aosta, ma w sobie coś magicznego. Za każdym razem, gdy tam jestem, czuję, jakbym przenosił się do innego świata – świata, gdzie przyroda i człowiek współistnieją w harmonii, a każdy krok otwiera nowe, niezapomniane widoki.
Położenie i charakterystyka
Valtournenche leży na wysokości około 1 500 m n.p.m., otoczone malowniczymi szczytami Alp. Ta dolina, ciągnąca się w północnej części regionu Valle d’Aosta, kończy się u podnóża majestatycznego Matterhornu. Geograficznie mieści się blisko granicy z Szwajcarią, co nadaje jej wyjątkowy, transalpejski charakter. Liczy około 2 000 mieszkańców, którzy z dumą pielęgnują swoje tradycje.
Klimat Valtournenche charakteryzuje się zimnymi, śnieżnymi zimami i łagodnymi latami. Idealnie nadaje się zarówno dla fanów sportów zimowych, jak i dla osób szukających chłodnego azylu w upalne miesiące. Poranki w dolinie rozbrzmiewają spokojem, przerywanym jedynie śpiewem ptaków i dźwiękiem strumieni.
Kiedy najlepiej odwiedzić
Zimą Valtournenche staje się rajem narciarskim. Od listopada do kwietnia stoki pokrywają się grubą warstwą śniegu, a infrastruktura pozwala cieszyć się niekończącymi się zjazdami. Latem (od czerwca do września) dolinę wypełniają zielone łąki, lodowcowe szlaki i zapierające dech w piersiach widoki.
Czerwiec jest idealny dla tych, którzy kochają ciszę i kwitnącą alpejską naturę. Lipiec i sierpień przyciągają wędrowców z całej Europy. We wrześniu odbywa się wiele lokalnych świąt, a dolina znów nabiera spokojniejszego tempa. Raz uczestniczyłem w Festa di Saint-Evance – święto to dostarczyło mi nie tylko pysznych lokalnych przysmaków, ale również głębokiego wglądu w kulturę regionu.
Jak dotrzeć
Najlepiej zaplanować podróż przez lotnisko w Turynie (około 120 km) lub w Mediolanie (170 km). Stamtąd licznie kursują autobusy i wynajmowane samochody. Dworzec kolejowy w Chatillon/Saint-Vincent, oddalony o 27 km, jest najbliższym punktem, skąd autobusy regionalne szybko przewiozą cię do Valtournenche.
W przypadku zimowej podróży polecam wynająć auto wyposażone w zimowe opony. Kilka lat temu sam utknąłem na oblodzonej drodze w drodze do Cervinii – nauczka, która przypomina mi, jak nieprzewidywalne mogą być górskie warunki. Teraz zawsze pamiętam o łańcuchach na koła.
Główne atrakcje turystyczne
Valtournenche to miejsce, które na każdej trasie odkrywa swoją duszę – surową, piękną i harmonijnie splecioną z naturą. Przy każdej wizycie odkrywam coś nowego, co jeszcze bardziej utwierdza mnie w przekonaniu, że ta dolina jest wyjątkowa. Jej historia i kultura są zapisana w kamieniach, drewnianych konstrukcjach i relikwiach, które można znaleźć na każdym kroku.
Zabytki i architektura
Najważniejsze budowle historyczne
W sercu Valtournenche znajdują się budowle, które przypominają o długim dziedzictwie regionu. Kościół św. Antoniego (Chiesa di Sant’Antonio Abate) z XVIII wieku, z cudownie zdobionym wnętrzem, wyróżnia się na tle wysokich szczytów. Zachwyca mnie jego harmonijne połączenie alpejskiej prostoty i barokowych szczegółów. Często lubię siadać na ławce przed kościołem i chłonąć atmosferę tego miejsca – czasu, który zatrzymał się w kamieniach.
Nie mogę zapomnieć o średniowiecznych wieżach, ukrytych pośród lasów – dawnych strażnicach doliny. Jedną z nich warto odwiedzić w Loz, gdzie fascynuje mnie jej pierwotna surowość. Jest symbolem dawnej walki człowieka z naturą i konieczności ochrony przed najeźdźcami.
Muzea i galerie
Moim ulubionym przystankiem w Valtournenche jest Museum delle Guide del Cervino w pobliskim Breuil-Cervinia. To nie jest zwykłe muzeum – to okno do życia alpejskich przewodników i ich relacji z górami. Gdy po raz pierwszy spojrzałem na pamiątki i fotografie dokumentujące ich zmagania z Matterhornem, poczułem niezwykłe poczucie szacunku dla tych ludzi. Znajdziesz tam nie tylko sprzęt wspinaczkowy, ale przede wszystkim pasję oraz ducha przygody.
Galerie sztuki w regionie, choć małe, ukrywają prawdziwe perełki. Podczas jednej z wizyt odkryłem lokalną wystawę wioski oakujących alpejskie krajobrazy – pejzaże tak realistyczne i pełne emocji, że niemal czułem zapach tamtych miejsc. Jeśli jesteś miłośnikiem sztuki, koniecznie sprawdź lokalne wydarzenia kulturalne ogłaszane na tablicach w centrum miasta.
Parki i tereny zielone
Valtournenche to prawdziwy raj dla miłośników przyrody, a jego parki i tereny zielone oferują niepowtarzalne doświadczenia. Spacerując po nich, można poczuć żywy oddech Alp – zapach trawy zroszonej porankiem, odgłosy ptaków, a czasem nawet szum strumyków płynących przez dolinę. Za każdym razem, gdy tutaj wracam, czuję, jak natura wciąga mnie w swój rytm.
Lac de Maën – Relaks i Aktywność w Jednym
Jednym z moich ulubionych miejsc jest jezioro Lac de Maën. To nie tylko miejsce na odpoczynek, ale też centrum wielu aktywności. Lubię zatrzymać się na brzegu i po prostu chłonąć widok gór odbijających się w wodzie. Dla bardziej aktywnych turystów jezioro oferuje możliwości pływania kajakami czy wędkarstwa. W ciepłe letnie dni trawniki wokół stają się idealnym punktem na pikniki. Warto przyjechać tutaj wcześnie rano, kiedy jezioro jest spokojne, a słońce dopiero zaczyna pieścić wodę swoimi promieniami.
Zielone Łąki Gran Sometta
Nie mogę nie wspomnieć o łąkach wokół szczytu Gran Sometta. Te ogromne przestrzenie zieleni są jak brama do świata wysokogórskich widoków. W sezonie letnim łąki rozkwitają setkami dzikich kwiatów, których zapach unosi się w powietrzu. Spacer po szlakach poprowadzi Cię do miejsc, gdzie możesz odpocząć na łonie przyrody, podziwiając Matterhorn, który wydaje się wręcz na wyciągnięcie ręki. Raz podczas wędrówki spotkałem stado kozic – wrażenie, jakie wywarły swoimi zwinnościami, pozostanie ze mną na zawsze.
- Odpowiednie obuwie: Ścieżki w parkach bywają kamieniste i śliskie, dlatego buty trekkingowe to podstawa.
- Piknikowy kosz: Tereny zielone w Valtournenche aż proszą się o długi piknik. Lokalne sery i wino to must-have.
- Poranny start: Aby cieszyć się ciszą i spokojem, rozpocznij dzień wcześnie. Poranna mgła nadaje krajobrazom magicznego klimatu.
Valtournenche i jego parki pozwalają poczuć się częścią natury. Każda wizyta tutaj to nowe odkrycie – dźwięk, widok czy zapach, który zapada w pamięć.
Atrakcje kulturalne
Spacerując po Valtournenche, zawsze czułem, jak historia i kultura tego miejsca wplatają się w każdy kamień i każde drzewo. Nie da się przejść obojętnie obok zabytkowego kościoła św. Antoniego, którego surowa architektura opowiada o trudach życia mieszkańców tej alpejskiej doliny w XVIII wieku. Zachwyca mnie, jak każda wizyta odkrywa nowe detale – od rzeźbionych drewnianych drzwi po subtelne freski wewnątrz.
Muzeum delle Guide del Cervino to kolejny punkt, który za każdym razem sprawia, że czuję dreszcz emocji. Wchodząc do środka, niemal wyobrażam sobie odgłos ciężkich kroków alpejskich przewodników, którzy pokonywali granice ludzkich możliwości. Starannie zachowane pamiątki – od narzędzi wspinaczkowych po dzienniki wypraw – przenoszą mnie w świat, gdzie pasja i odwaga były kluczowe. Gdy patrzę na stary plecak używany podczas jednej z pierwszych ekspedycji, wyobrażam sobie, ile historii kryje każda jego przetarta krawędź.
Uwielbiam również odwiedzać lokalne galerie sztuki, takie jak Art Space w samym sercu Valtournenche. Tam poznałem jednego z artystów, który opowiadał mi o inspiracjach czerpanych z otaczających gór. Jego obrazy, pełne surowości i uroku, przypominają mi spacery po alpejskich szlakach w czasie wschodu słońca, kiedy świat wokół tętni spokojem.
Podczas każdego pobytu w dolinie staram się posmakować dziedzictwa poprzez udział w wydarzeniach organizowanych w miejscowej społeczności. Szczególnie podobały mi się warsztaty artystyczne z tradycyjnego rzeźbienia w drewnie, które pozwoliły mi zrozumieć, jak głęboko zakorzeniona jest w mieszkańcach potrzeba zachowania swojej tożsamości. Dla miłośników muzyki coroczne koncerty plenerowe na tle Matterhornu dostarczają niezapomnianych przeżyć.
Najlepszą radą, jaką mogę dać, jest nie spieszyć się. Zatrzymać się przy małych kapliczkach na skraju szlaku lub odwiedzić lokalne festyny, z których każdy oferuje coś unikatowego – od regionalnej muzyki po tradycyjne dania. W tej kulturze nie ma miejsca na pośpiech. Jest tylko czas, który można celebrować, smakując regionalną kuchnię, poznając ludzi i wsłuchując się w ich historie.
Lokalna kuchnia i restauracje
Nie ma lepszego sposobu na poznanie duszy Valtournenche niż przez smakowanie lokalnych potraw. Gdy po całym dniu wędrówek po malowniczych szlakach wchodzę do tutejszych restauracji, mam wrażenie, że czas zwalnia, a każdy kęs opowiada historię tej niezwykłej doliny. Kuchnia regionu Valle d’Aosta jest autentyczna, sycąca i pełna lokalnych składników, które łączą tradycję z naturą.
Tradycyjne Potrawy
Ladne, prosto podane dania Valtournenche mówią o regionie więcej niż niejedna opowieść. W pierwszej kolejności sięgam zawsze po fontinę – lokalny, kremowy ser z surowego mleka. Dodam, że najlepiej smakuje jako część fondue lub na chrupiących crostini pod warstwą delikatnego miodu kasztanowego. Polecam też próbować carbonadę – wolno duszoną wołowinę w czerwonym winie z aromatycznymi przyprawami.
W zimowe wieczory nic nie rozgrzewa tak, jak talerz polenty z ragù. Moją ulubioną wersję serwują w schronisku pod granicą ze Szwajcarią. W karczmach i domowych trattoriach można znaleźć też valpellinentę – zupę z kapusty, chleba i sera, która jest doskonałym dowodem na smaki dedykowane trwaniu blisko natury. Smakując te dania, zawsze wracam myślami do opowieści starszych mieszkańców o ich prostym życiu i tradycjach kulinarnych.
Polecane Restauracje
Zdecydowanie warto odwiedzić kilka miejsc, które oferują to niepowtarzalne doświadczenie. Oto pięć najbardziej niezapomnianych:
- La Motta Chez Gabriel – Eleganckie, lecz ciepłe wnętrze, ceny w przedziale 30-60 EUR. Specjalność to fondue i dania bazujące na fontinie. Tutejsza atmosfera przy kominku ma w sobie magię.
- Foyer des Guides – Rodzinna restauracja z przepięknym widokiem. Menu za 25-50 EUR, słynące z polenty alla Valdostana. Świetne miejsce na kolację po dniu w górach.
- Brasserie du Cervin – Świeże składniki, odczuwalny alpejski charakter. Koszt około 20-40 EUR. Koniecznie spróbuj carbonady – danie idealne na chłodne wieczory.
- L’Etoile – Klasyczne, ale dostępne miejsce. Średni wydatek 15-35 EUR. Talerze pełne autentycznych smaków Valtournenche, szczególnie polecam dziczyznę z jagodowym sosem.
- Maison de Filippo – Tutaj jedzenie to sztuka. Zarezerwuj czas i budżet około 50-80 EUR. Degustacyjne menu to podróż po najlepszych smakach regionu.
Każda restauracja to inna historia, każdy talerz to inny okres w dziejach tej doliny, a każda wizyta to wyjątkowa rozmowa z właścicielami, którzy zawsze chętnie opowiadają o składnikach i przepisach lokalnych przodków. Spacerując po Valtournenche, nie sposób nie zatrzymać się na chwilę przy stole, podziwiając, jak z surowców tej górskiej krainy tworzy się prawdziwą poezję smaku.
Zakwaterowanie
Wybór zakwaterowania w Valtournenche to coś więcej niż nocleg – to decyzja, która kształtuje cały pobyt. Spacerując tą doliną, miejscami miałem wrażenie, jakby czas zwalniał, a każda dzielnica odkrywała swoje unikalne historie i uroki.
Najlepsze dzielnice
Każda dzielnica w Valtournenche ma swój niepowtarzalny charakter.
- Centrum Valtournenche: Tętniące życiem, idealne dla miłośników bliskości sklepów, restauracji i miejsc historycznych. Podczas wieczornych spacerów zachwycałem się oświetlonymi uliczkami i spokojem, który przyciąga nie tylko turystów, ale i lokalnych artystów. Wadą może być większy ruch w sezonie.
- Cervinia: Dla wielbicieli luksusu i narciarskich tras. O każdej porze roku Cervinia zachwyca panoramą na Matterhorn. Znajdują się tu luksusowe hotele oraz prestiżowe apartamenty, jednak ceny są wyraźnie wyższe.
- Małe wioski wokół doliny: Jeśli szukasz autentyczności, ciszy i bezpośredniego kontaktu z naturą, wybierz takie miejsca jak Antey-Saint-André. W jednej z takich wiosek spędziłem tydzień w klasycznej chacie górskiej, gdzie rano budził mnie zapach drewna w kominku i widok mgły unoszącej się nad łąkami. Minusem może być większa odległość do głównych atrakcji.
Polecane hotele
Wybór odpowiedniego hotelu zależy od budżetu i preferencji. Przetestowałem różne miejsca i każde oferowało wyjątkowe doświadczenie.
- Luksusowe: Hotel Hermitage w Cervinii to definicja perfekcji. Doskonałe spa, widok na Matterhorn i obsługa, która traktuje każdego gościa jak rodzinę. Spa można porównać do enklawy ciszy po całym dniu aktywności.
- Średnia półka: Hotel Punta Margherita w centrum Valtournenche to mój osobisty faworyt. Kobiece detale w dekoracjach i rustykalny wystrój sprawiały, że każda noc była absolutnie komfortowa, a taras stał się dla mnie idealnym miejscem na poranną kawę.
- Budżetowe: Rifugio Barmasse, schronisko niedaleko jeziora Lac de Maën, to miejsce, które zapiera dech w piersiach lokalizacją. Prostota połączona z zapachem domowego chleba i obcowaniem z naturą. Idealne dla podróżników pragnących uciec od codzienności.
Zawsze radzę rezerwować z wyprzedzeniem, zwłaszcza w sezonie, gdy dolinę odwiedza wielu turystów. Każdy wybór tutaj to element większej całości – poczucie bycia w sercu Alp z historią i naturą na wyciągnięcie ręki.
Praktyczne wskazówki
Każda podróż do Valtournenche to nie tylko przygoda, ale też logistyczne wyzwanie. Oto zbiór sprawdzonych rad, które uczyniły moje wyprawy bardziej komfortowymi i pozwoliły w pełni cieszyć się wszystkim, co dolina ma do zaoferowania.
Transport lokalny
System transportu w Valtournenche jest prosty, ale kluczowe jest odpowiednie przygotowanie. Lokalne autobusy łączą Valtournenche z większymi miastami, jak Chatillon, gdzie znajduje się najbliższy dworzec kolejowy. Polecam aplikację „Arriva Valle d’Aosta” — to tam znajdziesz aktualne rozkłady i możliwość zakupu biletów online. Unikam kupowania ich u kierowcy, bo często jest drożej i czasochłonnie, szczególnie w godzinach szczytu.
Dla pełnej swobody poruszania się wypożyczenie samochodu w Mediolanie lub Turynie to najlepszy wybór, choć drogi zimą bywają wyzwaniem. Moje doświadczenie nauczyło mnie, że nieodzowne są łańcuchy na koła. Gdy zapomniałem ich pewnej zimy, skończyłem dzień stając w kolejce po lawetę.
Bezpieczeństwo
Valtournenche jest spokojne i bezpieczne, ale górskie warunki wymagają rozsądku. Zimą polecam unikanie samotnych spacerów po mniej uczęszczanych trasach. Raz dałem się zwieść pozornie łatwemu szlakowi, który zmienił się w śliską pułapkę po zmroku. Dobre buty trekkingowe i latarka to podstawa.
Pod ręką warto mieć numery alarmowe — 112 to numer ratunkowy, ale dla typowo górskich interwencji polecam zanotować lokalne służby górskie. Dużą ostrożność zalecam również na lodowiskach i stokach w pobliżu Cervinii; pomimo ich popularności zdarzają się stłuczki z mniej doświadczonymi narciarzami.
Oszczędzanie
Turystyczne atrakcje w Valle d’Aosta potrafią nadszarpnąć budżet, ale mam kilka trików, które zawsze ratują portfel. Karta turystyczna Aosta Valley Pass oferuje świetne zniżki na kolejki linowe i muzea. Podczas mojej ostatniej wizyty skorzystałem z niej, by zapłacić mniej za wstęp do Museum delle Guide del Cervino oraz przejazd do Plan Maison.
Zachęcam też do poszukiwania darmowych atrakcji. Spacer wokół Lac de Maën to niesamowite przeżycie, szczególnie latem, gdy łąki rozkwitają intensywnymi kolorami. W środy można znaleźć darmowe warsztaty rzemieślnicze w lokalnych wioskach — sam raz stworzyłem drewnianą figurkę jako pamiątkę. Śledzenie wydarzeń kulturalnych przez stronę gminy Valtournenche to kolejny sposób na poznanie miejscowego folkloru bez wydawania fortuny.
Propozycje tras zwiedzania
W Valtournenche odkrywanie zaczyna się wraz z pierwszym krokiem na alpejskim szlaku. Każda trasa tutaj to historia, gdzie natura, kultura i emocje splatają się w jedyny w swoim rodzaju zapis wspomnień.
Trasa Jednodniowa
Poranek rozpoczynam od spaceru wokół jeziora Lac de Maën, gdzie spokojna tafla wody odbija alpejskie szczyty. Zatrzymuję się na chwilę, by podziwiać grę światła i cienia na granitowych skałach. Kolejny punkt to wioska Valtournenche, gdzie warto zatrzymać się w kawiarni na filiżankę kremowego cappuccino i kawałek lokalnej tarty z jagodami.
Następnie kieruję się w stronę wyciągu gondolowego do Plan Maison. Stąd trasa wiedzie szlakiem trekkingowym do punku widokowego na Matterhorn. Wędrówka, choć wymagająca, pozwala na zanurzenie się w ciszy alpejskiej przyrody. W południe robię postój na lekką przekąskę—zawsze zabieram ze sobą lokalną polentę i ser fontina, które idealnie smakują w plenerze.
Popołudnie przeznaczam na wizytę w Museum delle Guide del Cervino. Historię alpejskich przewodników poznaję tutaj poprzez ekspozycje i fotografie, które oddają ducha dawnej trekkingowej determinacji. Dzień zwieńczam spacerem po urokliwych uliczkach wioski, gdzie budynki z kamienia i drewna przenoszą mnie w czasie.
Weekend w Mieście
Dwa dni na zwiedzanie Valtournenche oferują więcej możliwości, zwłaszcza gdy ma się ochotę zgłębić kulturę i naturę w równej mierze. Pierwszego dnia eksploruję Cervinię, przechodząc szlakiem Blu Lake Trail. Jezioro Lodowcowe, idealnie turkusowe, odbiega od typowych widoków, zachwycając swoim niezwykłym odcieniem. Uwielbiam tu zatrzymać się na dłużej—po prostu pić ten widok z każdą minutą spędzoną nad wodą.
Wieczorem wybieram jedną z restauracji oferujących lokalne dania. Moim faworytem jest fondue z serów regionu, które podawane z pieczonymi ziemniakami smakuje jak poezja. Gdy pogoda nie dopisuje, przesiadam się do galerii sztuki w centrum, gdzie prace lokalnych artystów inspirują do refleksji.
Drugiego dnia eksploruję górskie łąki wokół Gran Sometta. Latem kwitnące kwiaty i widoki na Matterhorn robią ogromne wrażenie. Możesz poczuć, jak każdy oddech świeżego powietrza oczyszcza nie tylko ciało, ale i umysł. Jeśli warunki pogodowe nie są sprzyjające, alternatywą staje się zwiedzanie historycznego kościoła św. Antoniego, gdzie gotycki spokój wnętrza pozwala na chwilę zatrzymania w codziennym pędzie.
Podsumowanie
Valtournenche to miejsce, które nie tylko odwiedzam, ale które od dawna noszę w sercu. Za każdym razem, gdy stawiam stopę na tych ziemiach, czuję, jakby Alpy mnie obejmowały – ich majestat wywołuje na mnie nieodmiennie ten sam dreszcz zachwytu.
Pamiętam dzień, kiedy po raz pierwszy zobaczyłem Matterhorn – wielki, samotny strażnik, którego odbicie drżało w spokojnych wodach Lac de Maën. Ten widok nauczył mnie jednego: w Valtournenche natura mówi, a my tylko słuchamy. Siedząc na brzegu jeziora, zatopiony w ciszy i świeżym zapachu górskiego powietrza, zrozumiałem, jaką wartość ma chwila spędzona z dala od miejskiego zgiełku.
Kilka kroków dalej czekały kolejne cuda. Trekking w okolicach Gran Sometta był jednym z najbardziej ekscytujących doświadczeń w moim życiu. Górskie łąki, pełne kwiatów o intensywnych barwach, otulająca cisza przerywana jedynie śpiewem ptaków i widok Matterhornu w oddali – mogłem zatracić się w tej scenerii na całe godziny. Rekomenduję solidne buty i plecak wypełniony lokalnym pane nero, fontiną oraz kawałkiem jablecznego piernika z Valtournenche – nic nie smakuje lepiej po wymagającej wędrówce.
Zimą dolina nabiera innego wymiaru. Moim ulubionym momentem jest pierwsze poranne wyjście na stok w Cervinii, gdy śnieg skrzy się w świetle wschodzącego słońca, a cisza ogarnia przestrzeń – tylko moje narty przecinają ten biały raj. Pamiętam, jak raz przegapiłem ostatnie wyciągi i musiałem wędrować na piechotę do schroniska ze śniegiem sięgającym kolan. Było to wyczerpujące, ale nigdy wcześniej gwiazdy nie wydawały się tak blisko. Odtąd zawsze sprawdzam godzinę ostatnich kursów.
Spotkania z mieszkańcami Valtournenche są jak układanie mozaiki, z której wyłania się dusza tego miejsca. Gdy właściciel małej tawerny w Cervinii opowiadał mi historię carbonady według przepisu jego prababki, w każdej jego opowieści wyczuwałem dumę i miłość do tradycji regionu. Nigdy nie odmówię risotto z fontiną w tej okolicy – za każdym razem przypomina mi o smakach, za którymi tęsknię nawet w środku wakacji.
Valtournenche to coś więcej niż turystyczny cel. To przystanek, który uczy pokory wobec natury, a jednocześnie daje poczucie przynależności. Wracam tam zawsze, gdy potrzebuję znów usłyszeć tę ciszę, której nigdzie indziej nie znalazłem.
„Valtournenche-paquier” by Tenam2 is licensed under CC BY-SA 3.0