Rhêmes-Notre-Dame w Valle d’Aosta to prawdziwa perełka dla miłośników natury i spokojnych górskich wędrówek. Jeśli szukasz miejsca, gdzie czas zwalnia, a otaczające krajobrazy zapierają dech w piersiach, to właśnie tutaj znajdziesz to, czego potrzebujesz. Ta malownicza miejscowość oferuje wyjątkowe atrakcje, które łączą dziką przyrodę z autentycznym alpejskim klimatem.
Zastanawiasz się, co sprawia, że Rhêmes-Notre-Dame jest tak wyjątkowe? Od majestatycznych szlaków w Parku Narodowym Gran Paradiso po urokliwe wioski i lokalne tradycje – to miejsce kryje w sobie wiele niespodzianek. W tym artykule pokażę Ci, dlaczego warto odwiedzić tę część Valle d’Aosta i jakie atrakcje czekają na Ciebie w tym magicznym zakątku Alp.
Wprowadzenie do Rhêmes-Notre-Dame
Rhêmes-Notre-Dame, malutka miejscowość w Valle d’Aosta, jest jak skrawek raju ukryty w sercu Alp. To miejsce, gdzie cisza natury splata się z majestatem gór, a każdy zakątek tchnie spokojem i autentycznością. Zakochałem się w tym miejscu przy pierwszej wizycie, gdy po raz pierwszy poczułem lodowaty oddech gór o poranku i usłyszałem subtelny śpiew alpejskich ptaków.
Położenie i charakterystyka
Rhêmes-Notre-Dame leży w urzekającej dolinie Rhêmes, na wysokości około 1 725 m n.p.m., w otoczeniu najwyższych szczytów Parku Narodowego Gran Paradiso. Zamieszkuje je nieco ponad 100 mieszkańców. To mikrospołeczność, gdzie każdy zna każdego i gdzie tradycje mają głębokie korzenie. Klimat alpejski daje tu wyjątkowy urok — latem ciepłe dni zachęcają do wędrówek, a zimą śnieżne krajobrazy są jak z bajki.
Jeszcze bardziej zachwyca mnie to, że miasteczko jest niemal odcięte od hałaśliwego świata. Brak turystycznych tłumów sprawia, że można naprawdę odpocząć i nawiązać bezpośredni kontakt z naturą. Gdy przemierzałem szlaki, zauważyłem, jak harmonia miejsca wpływa na każdy krok i oddech.
Kiedy najlepiej odwiedzić
Najlepsze miesiące na wizytę zależą od oczekiwań. Latem, od czerwca do września, przyjemne temperatury 15–25°C pozwalają na długie wędrówki górskimi szlakami. Wędrówki w otoczeniu kwitnących łąk i zapachu alpejskich ziół są czystą przyjemnością. Wrzesień, dzięki mniejszej liczbie turystów i złocistym krajobrazom, pozostaje moim ulubionym miesiącem.
Zimą, od grudnia do marca, dolina zamienia się w raj dla miłośników biegówek i spokojnych spacerów na rakietach śnieżnych. W ciemne, zimowe noce niebo jest tak przejrzyste, że można obserwować gwiazdy jak nigdzie indziej. Festiwale, takie jak karnawał w pobliskich miejscowościach, dodają kolorytu zimowemu sezonowi.
Jak dotrzeć
Najłatwiej dotrzeć do Rhêmes-Notre-Dame samochodem. Autostrada A5 prowadzi do Aosty, a stamtąd wąskie, ale malownicze drogi zaprowadzą do miasteczka. Najbliższe lotnisko znajduje się w Turynie, około 150 km od miejscowości. Do Aosty można też dotrzeć pociągiem, skąd kursują lokalne autobusy do Rhêmes-Notre-Dame.
Za każdym razem, gdy jadę tam, wybieram podróż samochodem, by móc zatrzymać się w dowolnym miejscu i podziwiać doliny, wzniesienia i niewielkie wioski na trasie. To podróż sama w sobie jest wstępem do magicznych chwil, jakie oferuje cel.
Główne atrakcje turystyczne
Rhêmes-Notre-Dame to miejsce, które pozwala poczuć prawdziwą esencję Alp. Każdy krok tutaj emanuje historią, tradycją i naturalnym pięknem. Oto, co zachwyciło mnie najbardziej.
Zabytki i architektura
Architektura w Rhêmes-Notre-Dame to połączenie prostoty i funkcjonalności. Drewniane chaty i kamienne struktury wzniesione przez lokalnych rzemieślników wydają się być nierozerwalną częścią naturalnego krajobrazu. Spacerując po miejscowości, czułem historię zaklętą w każdym zakątku.
Najważniejsze budowle historyczne
Jednym z najbardziej autentycznych miejsc jest kościół parafialny Świętego Piotra i Pawła, datowany na XVII wiek. Jego wnętrze zdobią kunsztowne freski oraz drewniane rzeźby, które są przykładem typowego alpejskiego stylu sakralnego. Sam miałem okazję uczestniczyć w lokalnym festiwalu religijnym, gdzie kościół ten stawał się centrum tradycyjnych obchodów. Uczucie wspólnoty było niezapomniane.
Innym ciekawym punktem jest historyczny most nad rzeką Dora di Rhêmes. Jego wiekowe kamienie przypominają o trudach życia w górach i inżynieryjnym sprycie dawnych mieszkańców.
Muzea i galerie
Rhêmes-Notre-Dame nie oferuje wielkich muzeów, ale za to można tu znaleźć małe centrum tematyczne poświęcone Parkowi Narodowemu Gran Paradiso. Dowiedziałem się tam szczegółów o rzadkich gatunkach fauny, takich jak kozice czy orły, których potem szukałem podczas mojej wędrówki po okolicznych dolinach.
Jeśli cenisz sztukę użytkową, lokalne galerie często wystawiają dzieła inspirowane naturą. Pewnego razu kupiłem tam ręcznie wykonaną makietę alpejskiej chaty – autentyczną pamiątkę, która dziś przypomina mi o pięknie tego regionu.
Spacerując między budowlami i wystawami, łatwo dostrzec, że Rhêmes-Notre-Dame to nie tylko miejsce, ale przede wszystkim historia pisana przez pokolenia.
Parki i tereny zielone
Rhêmes-Notre-Dame to oaza spokoju, gdzie zielone przestrzenie otulają każdą chwilę pobytu. Każdy krok przypomina, że przebywam w sercu nieposkromionej natury, której siła wyraża się w dziewiczych lasach i ukrytych polanach. Park Narodowy Gran Paradiso, którego częścią jest ta miejscowość, to miejsce, w którym nie tylko podziwiamy przyrodę, ale wręcz stajemy się jej częścią.
Miałem kilka okazji, by zatrzymać się na chwilę nad brzegiem rzeki Dora di Rhêmes. Jej krystaliczna woda odbijała blask alpejskiego słońca, a chłodny powiew wiatru przynosił zapach świerków i traw. Ten park to nie tylko raj dla turystów, ale też schronienie dla zwierząt – świstaki i koziorożce to stali mieszkańcy tych okolic. W jednym z moich ulubionych miejsc, dolinie Pelousette, widziałem ich spacerujących po wzgórzach, niespiesznych i niezależnych, jakby czas w ogóle na nich nie wpływał.
Spacerując tamtędy, usłyszałem ciszę, o której zapomina się w miastach. Jedynie szum liści i ptasie trele. To właśnie w tych chwilach zapominam o codzienności, bo czuję, że jestem tu tylko ja i natura. Nigdy nie zapomnę zapachu ziół pod stopami, który zmieszał się z czystym, wilgotnym powietrzem po deszczu, tworząc woń wolności.
Dla osób szukających innego rodzaju kontaktu z przyrodą polecam trasę prowadzącą przez Lignan i prowadzącą aż do lodowca Goletta. Droga jest wymagająca, ale widok szczytów majestatycznie wznoszących się na horyzoncie rekompensuje każdy wysiłek. Moją wskazówką dla tych ścieżek jest zacząć wędrówkę wcześnie rano, kiedy mgła jeszcze snuje się między drzewami, podkreślając alpejski krajobraz.
Zawsze sugeruję postój w lokalnych altanach rozrzuconych wzdłuż szlaków. Przy pierwszym pobycie przyniosłem ze sobą prowiant i po prostu zatrzymałem się przy jednej z altanek, słuchając dźwięków lasu. Ten moment, gdy zjadłem prostą kanapkę w otoczeniu tych wzniosłych gór, zapadł mi w pamięci jak najbardziej luksusowe doświadczenie.
Atrakcje kulturalne
Rhêmes-Notre-Dame to miejsce, które jak żadne inne łączy historię, tradycję i sztukę. Kiedy pierwszy raz znalazłem się w tej urokliwej dolinie, poczułem, że czas zwalnia. Kamienne budowle, drewniane chaty i zapach świeżego drewna palonego w kominkach od razu wprowadziły mnie w klimat tego spokojnego zakątka Alp.
Jednym z najbardziej fascynujących miejsc jest kościół parafialny Świętego Piotra i Pawła. Zbudowany w XVII wieku, w środku skrywa prawdziwe skarby – szczegółowe freski i rzeźby drewniane, które przyciągają uwagę swoją precyzją. Pamiętam, jak wpatrywałem się w detale jednego z fresków, zastanawiając się nad talentem artysty, który potrafił w tak surowych warunkach stworzyć coś tak poruszającego.
Spacerując po okolicy, odkryłem historyczny most nad rzeką Dora di Rhêmes. To nie tylko zwykła konstrukcja, ale symbol życia w górskiej dolinie. Przywołuje obrazy codziennego trudnego życia mieszkańców, którzy przez wieki musieli mierzyć się z surowym klimatem i odległością od cywilizacji. Każdy krok na tym moście pozwala wyobrazić sobie ich historie i zrozumieć ich siłę.
Nie mogę zapomnieć o centrum tematycznym Parku Narodowego Gran Paradiso. To małe, ale pełne pasji miejsce daje wgląd w bogatą faunę i florę tego regionu. Poznałem tam szczegóły życia świstaków i koziorożców, które wcześniej tylko podziwiałem z daleka na górskich szlakach. Każda wystawa była dla mnie lekcją pokory wobec przyrody.
Dla miłośników sztuki lokalne galerie oferują coś szczególnego – dzieła inspirowane dziką przyrodą i majestatem Alp. Jedna z wystaw przedstawiała zwierzęta namalowane na drewnianych deskach z regionu. Ich żywe kolory i naturalne tło sprawiały, że czułem, jakby te obrazy naprawdę oddychały.
Rhêmes-Notre-Dame to dla mnie ogromny skarbiec kultury i historii. Za każdym razem, gdy odwiedzam to miejsce, odkrywam kolejną warstwę jego wyjątkowego uroku. Te atrakcje nie są tylko zabytkami – są opowieściami, które czekają, by zostać usłyszane.
Lokalna kuchnia i restauracje
Kuchnia w Rhêmes-Notre-Dame to prawdziwa symfonia smaków, która odzwierciedla surowy klimat i bogactwo tradycji. Gdy po całym dniu wędrówek zasiadam przy stole, czuję, że każda potrawa niesie historię tego miejsca.
Tradycyjne Potrawy
Lokalna kuchnia, oparta na prostych, ale wyjątkowych składnikach, zachwyca autentycznością. Polenta, kremowa i gęsta, stanowi kwintesencję alpejskiego komfortu. Podana z duszoną dziczyzną lub regionalnymi serami, jak Fontina, tworzy połączenie, które ogrzewa nawet w najchłodniejszy dzień. Zawsze wybieram dania z kastaniówki – miękkiej mąki kasztanowej – jej lekko orzechowy smak idealnie wpasowuje się w rustykalne desery.
Tegola to inny miejscowy skarb. Te chrupiące ciasteczka, przygotowywane z orzechów laskowych i miodu, doskonale komponują się z filiżanką gorącego genepi – tradycyjnego likieru z aromatycznych ziół alpejskich. Zdarzyło mi się kupić kilka paczek na zapas, ale nigdy nie zostały na długo. Każde ciastko przywołuje wspomnienie zapachu świeżego powietrza i szelestu górskich łąk.
Najlepszym miejscem do spróbowania tych specjałów są lokalne gospody i schroniska. W schronisku Benevolo podają polentę, której smak zapamiętałem na długo. Jeśli traficie na dzień, gdy pieką tam świeży chleb z ziarnami i leśnym miodem, możecie uznać się za szczęściarzy.
Polecane Restauracje
Największe kulinarne perełki kryją się w tej alpejskiej miejscowości. Zacznę od La Baita, gdzie spróbujecie wyśmienitych serowych fondue i delikatnych ravioli z nadzieniem z dzikiej fauny. Ceny są tu umiarkowane, a porcje wystarczą, by zaspokoić nawet największy głód.
Ristorante Granta Parey to kolejny punkt obowiązkowy. Specjalizują się w potrawach z dziczyzny – ich stek z jelenia z grzybowym sosem to mistrzostwo. Więcej luksusu znajdziecie w Maison–Béthaz, gdzie serwują nowoczesne wariacje na temat tradycyjnych potraw. Nie zapomnę ich deseru z musu kasztanowego ze śmietaną i jagodami.
Dla swobodniejszego klimatu polecam Pizza Rhêmes, gdzie można złapać pyszne dania dla całej rodziny. Ich pizze inspirowane lokalnymi smakami, jak ta z serem Fontina i wędzonym boczkiem, są rewelacyjne.
Każde z tych miejsc ma jedną wspólną cechę – serwują jedzenie z serca doliny i z pasją do smaku. Warto zarezerwować stolik, bo wieczorami łatwo o tłumy. Tak właśnie smakują chwile w Rhêmes-Notre-Dame – jak dom i przygoda w jednym.
Zakwaterowanie
Rhêmes-Notre-Dame w Valle d’Aosta to miejsce, gdzie każdy nocleg staje się częścią wyjątkowego doświadczenia. W sercu alpejskich szczytów można poczuć harmonijną bliskość natury i komfort lokalnych domów.
Najlepsze Dzielnice
W miejscowości nie ma oficjalnych dzielnic, ale różne obszary oferują unikalne walory. Centrum wioski, z widokiem na kościół Świętego Piotra i Pawła, to idealna lokalizacja dla tych, którzy cenią wygodny dostęp do lokalnych restauracji i sklepów z rzemiosłem. W tej okolicy można usłyszeć dzwony kościoła, które przypominają o tradycji tego miejsca.
Domy i schroniska na obrzeżach wioski, blisko szlaków graniczących z Parkiem Narodowym Gran Paradiso, to opcja dla tych, którzy poszukują ciszy i intymności. Nie zapomnę mojego poranka na tarasie w tej części wioski – poranne mgły unoszące się nad rzeką Dora di Rhêmes i świergot ptaków stworzyły krajobraz, który zapamiętam na zawsze. Ten obszar to również doskonały wybór dla miłośników pieszych wędrówek, którzy chcieliby rozpocząć swoje trasy bezpośrednio z miejsca pobytu.
Polecane Hotele
Rhêmes-Notre-Dame łączy skromność górskich chat z elegancją alpejskich schronisk. Wybrałem trzy kategorie, aby każdy znalazł coś dla siebie.
- Luksusowe: Hotel Granta Parey. Stylowe wnętrza, panoramiczne widoki i spa czynią to miejsce wyjątkowym. Po intensywnym dniu wędrówek, powrót do sauny z widokiem na góry to uczucie, którego nie da się opisać słowami.
- Średnia półka: Locanda Boule de Neige. Ciepło rodzinnego atmosfery, domowe potrawy i przytulne pokoje sprawiają, że to więcej niż zwykły hotel. Podczas mojego ostatniego pobytu gospodyni podzieliła się historiami o życiu w dolinie, co nadało wizytom bardziej osobisty wymiar.
- Budżetowe: Rifugio Benevolo. Położone bliżej szlaków, to miejsce dla tych, którzy kochają autentyczną atmosferę gór i prostotę. Przebywałem tam tylko jedną noc, ale wspomnienie wieczornego ogniska i rozmów z turystami z całego świata zostanie na długo.
Każde z tych miejsc ma swój urok, a różnorodność oferty pozwala cieszyć się pobytem w Rhêmes-Notre-Dame niezależnie od budżetu.
Praktyczne wskazówki
Poznawanie Rhêmes-Notre-Dame to podróż pełna niespodzianek, ale wymaga również odrobiny planowania. W tej części dzielę się sprawdzonymi wskazówkami, które mogą uczynić Twój pobyt jeszcze bardziej wyjątkowym.
Transport Lokalny
Dojazd do Rhêmes-Notre-Dame często kończy się na głównych drogach, ale na miejscu można skorzystać z lokalnych opcji transportu, które są prostsze, niż mogłoby się wydawać. Odkąd poruszałem się po Valle d’Aosta pierwszy raz kilka lat temu, aplikacje jak „Arriva Italia” stały się nieocenione. Dzięki nim zawsze wiem, o której odjeżdża autobus czy gdzie znajduje się najbliższy przystanek. System biletowy ułatwia życie – bilety kupisz zarówno online, jak i w kioskach w większych miejsowościach.
Jeśli zależy Ci na pełnej swobodzie, samochód pozostaje najlepszym rozwiązaniem. Parkingi zlokalizowane blisko szlaków to bonus w Rhêmes-Notre-Dame. Jednak poza sezonem zimowym, cieszysz się niemal pustymi drogami. Pamiętaj tylko o sprawdzaniu warunków pogodowych – w górach śnieg może zaskoczyć nawet wiosną.
Bezpieczeństwo
Choć Rhêmes-Notre-Dame to oaza spokoju, warto zachować ostrożność w kilku kwestiach. Miejscowość jest wolna od typowego miejskiego zgiełku, ale w sezonie zimowym oblodzone ścieżki mogą stanowić potencjalne zagrożenie. Pamiętam poranek, gdy chcąc wyruszyć na szlak, niemal poślizgnąłem się na skraju wioski – od tamtej pory zawsze noszę raki w plecaku.
Wysoko w górach zawsze warto mieć przy sobie telefon z zapisanymi numerami alarmowymi. Kluczowe są: 112 jako uniwersalny numer oraz lokalne służby ratownicze Alp – 118. Nigdy ich nie potrzebowałem, ale świadomość, że są w zasięgu, dodaje pewności podczas wędrówek.
Unikaj wędrówek po zmroku, zwłaszcza poza wyznaczonymi szlakami. Nie tylko łatwo stracić orientację, ale też możesz natknąć się na zwierzęta, które niechętnie reagują na niespodziewanych gości.
Oszczędzanie
Rhêmes-Notre-Dame, choć malutkie, daje możliwości oszczędzania nawet w tak luksusowej scenerii jak Alp. Już kilka razy korzystałem z karty turystycznej „Valle d’Aosta Card”, która gwarantuje wstęp do różnych atrakcji, jak mniejsze muzea czy zniżki na lokalny transport. Jej zakup zwraca się przy dłuższym pobycie, szczególnie gdy zamierzasz zwiedzać również okolice.
Niektóre atrakcje są jednak darmowe. Wizyty w Parku Narodowym Gran Paradiso czy podziwianie historycznego mostu nad rzeką Dora di Rhêmes nic nie kosztują, a są wyjątkowe. Polecam zabrać własny prowiant i urządzić piknik na jednej z polan – to nie tylko oszczędność, ale również czyste szczęście, gdy jesz w otoczeniu gór.
Zakwaterowanie bywa drogie, ale schroniska górskie, jak Rifugio Benevolo, oferują przystępne ceny i niepowtarzalny klimat. Za niewielkie pieniądze dostajesz dach nad głową oraz posiłek, który smakuje lepiej niż w większości restauracji – zwłaszcza po całym dniu wędrówek.
Propozycje tras zwiedzania
Rhêmes-Notre-Dame to miejsce, które wciąga swoją dzikością i spokojem. Każda wyprawa tutaj to jak otwieranie nowego rozdziału książki pisanej przez naturę. Na trasach czuję się częścią tej potęgi ziemi, gdzie każde wzniesienie i każdy strumień opowiadają swoją historię.
Trasa Jednodniowa
Najlepszym sposobem na jednodniowe zwiedzanie jest połączenie pieszej wędrówki z krótkimi przerwami na odpoczynek w charakterystycznych dla regionu altanach. Rozpocząłbym wcześnie rano od szlaku prowadzącego do lodowca Goletta. Przejście tej trasy zajmuje około 5 godzin w obie strony, ale widoki na ogromne masy lodu i okoliczne szczyty wynagradzają każdy krok. To miejsce zawsze robi na mnie ogromne wrażenie — czuję tam prawdziwą wspólnotę z naturą, szczególnie gdy o poranku promienie słońca odbijają się od lodowych połaci.
Podczas wędrówki warto zatrzymać się na krótki postój w schronisku Benevolo. Obiekt oferuje ciepłe napoje i przekąski, które można skosztować z widokiem na majestatyczne doliny. Przygotowując się do takiej jednodniowej wyprawy, zawsze zabieram mapę — nawet jeśli mam dobrze znaną trasę w głowie. Ta okolica, choć przepiękna, może być wymagająca, szczególnie gdy chmury zasłaniają horyzont lub gwałtownie zmienia się pogoda.
Weekend W Mieście
Weekend w Rhêmes-Notre-Dame to jak dwa dni w zupełnie innym świecie, pełnym ciszy, górskiego powietrza i alpejskiego uroku. Zwykle zaczynam sobotę od spaceru po samej wiosce, chłonąc atmosferę tego miejsca. Kamienne mosty i wiekowe chaty idealnie kontrastują z dzikimi górskimi krajobrazami. W samo południe wybieram się na szlak prowadzący z Valsavarenche przez lasy modrzewiowe do punktu widokowego na szczycie Col Entrelor. Ścieżka jest spokojna, a panorama na Dolinę Aosty dosłownie zapiera dech w piersiach.
Drugiego dnia, gdy pogoda bywa kapryśna i zachęca raczej do pozostania w środku, odwiedzam centrum tematyczne Parku Narodowego Gran Paradiso. Fascynujące wystawy odzwierciedlają symbiozę człowieka z naturą oraz bogactwo lokalnej flory i fauny. To miejsce pomogło mi lepiej zrozumieć górskie ekosystemy i ich delikatną harmonię. Warto też zajrzeć do lokalnych galerii sztuki, które czerpią inspirację z okolicznych krajobrazów — zawsze znajduję tam coś, co mnie zaskakuje.
Każdy pobyt w Rhêmes-Notre-Dame jest wyjątkowy, niezależnie od pogody czy czasu, jakim dysponuję. Weekend upływa szybko, ale naładowuje energią na długie tygodnie.
Podsumowanie
Rhêmes-Notre-Dame to miejsce, które wciąga każdego, kto choć raz tam dotrze. Nie muszę wcale zamykać oczu, by przed sobą widzieć chropowate szczyty otulone mgłą o poranku i poczuć chłód powietrza nasyconego zapachem dzikich kwiatów. Uwielbiam zaczynać dzień długą wędrówką – niewiele miejsc oferuje takie widoki, jak szlak do lodowca Goletta – gdzie każdy kolejny krok wynagradza ogromem piękna. Spotkanie z koziorożcami lub cichym świstakiem to chwile, które zostają w sercu.
Pamiętam swoją pierwszą wizytę tutaj. Zupełnie niezaplanowaną. Przyjechałem wyłącznie na weekend, a zostałem cztery dni dłużej. Miejscowi, niezwykle gościnni, podpowiedzieli, gdzie znajdę najlepszy ser z mleka lokalnych krów i polecili prosty, ale przepyszny obiad w jednej z altan na szlaku. To wtedy zrozumiałem, że Rhêmes-Notre-Dame to nie tylko miejsce, ale sposób życia, harmonia z naturą, którą tak trudno znaleźć gdziekolwiek indziej.
Jeśli planujecie odwiedzić te okolice, letnie miesiące będą odpowiednim wyborem na piesze wędrówki. Poranek warto zacząć wcześnie – cisza w dolinach o tej porze jest wręcz magiczna. Zimą z kolei polecam skorzystać z tras narciarskich dla początkujących, gdzie uczyłem się jazdy w naprawdę kameralnych warunkach, co było dużo mniej stresujące niż na dużych, zatłoczonych stokach.
W kwestii zakwaterowania Rhêmes-Notre-Dame nie zawodzi. Niezależnie od budżetu, zawsze trafiałem na coś wyjątkowego. Schroniska górskie mają wyjątkowy klimat – prostota, drewniane wnętrza i zapach palącego się drewna w piecu nie mają sobie równych. Dla bardziej wymagających luksusowe hotele z widokiem na alpejskie szczyty dostarczą z pewnością niezapomnianych wrażeń.
Podróż tutaj najlepiej zaplanować autem, by cieszyć się widokami malowniczych zakrętów serpentyn. Sam dojazd staje się w pewnym sensie częścią przygody. Dla mnie estetyczny zachwyt zaczyna się już na granicy doliny, kiedy mijam pierwsze drewniane chaty, a otaczające mnie góry sugerują, że jestem na właściwej drodze.
„2022 Italië 0785 Rhêmes-Notre-Dame” by porochelt is licensed under CC BY-NC-ND 2.0